Ministrant lub minister (łac. ministro, -are; -avi; -atum - służyć, posługiwać, pomagać) – w Kościele katolickim: osoba posługująca przy celebracji Mszy oraz przy sprawowaniu pozostałych sakramentów i sakramentaliów (np. błogosławieństwa, pogrzeby, oraz nabożeństw). Ministranci są wiernymi świeckimi. Po okresie próbnym są uroczyście przyjmowani do grona Służby Liturgicznej poprzez błogosławieństwo do tej funkcji.
Stopnie formacji ministranckiej (funkcje)
kandydat - nie nosi jeszcze komży, ale uczy się w tym czasie posługiwania do mszy, odpowiedzi mszalnych itp., ten okres próby trwa zazwyczaj rok;
choralista - daje wiernym sygnały do przyjęcia odpowiednich postaw ciała za pomocą kołatek, dzwonków i gongów;
ministrant światła (inaczej lucyferariusz; z łac. lux, lucis - światło) - opiekuje się świecami, posługuje do nich;
ministrant księgi (inaczej librysta lub manduktor; z łac. liber - księga) - dba o księgi liturgiczne, przygotowuje je przed celebracją liturgiczną; może posługiwać celebransowi przy mszale;
ministrant ołtarza - posługuje przy naczyniach liturgicznych ; podaje chleb, wino i wodę do sprawowania Eucharystii, usługuje kapłanowi, a przy udzielaniu wiernym Komunii świętej, przytrzymuje patenę pod Ciałem Pańskim, by jego okruszyny nie spadły na ziemię;
ministrant krzyża (inaczej krucyferariusz z łac. crux, crucis - krzyż) - nosi krzyż podczas procesji i drogi krzyżowej :
lektor - ministrant Słowa Bożego - proklamuje Słowo Boże (czytania z wyjątkiem Ewangelii) oraz odczytuje wezwania Modlitwy Powszechnej;
psałterzysta - wykonuje psalmy, zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym uzdolnienia muzyczne;
kantor - intonuje pieśni, dba o oprawę muzyczną liturgii i zaangażowanie wiernych w śpiew, ta funkcja rzadko już występuje w Polsce i jest często mylona z psałterzystą. Kantor zazwyczaj jest ministrantem Słowa Bożego posiadającym uzdolnienia muzyczne;
ceremoniarz - mistrz ceremonii - jego zadaniem jest koordynowanie działań pozostałych ministrantów; jest odpowiedzialny za prawidłowy przebieg liturgii, przeprowadza próby z ministrantami, musi być zaznajomiony z przepisami liturgicznymi;
animator liturgiczny - jest osobą dorosłą, po specjalnym kursie; opiekuje się grupą ministrantów.
Oczywiście, ministrant może wykonywać zadania przewidziane dla stopni niższych, oraz, gdy nabył już stosowne umiejętności, te przewidziane dla stopni wyższych.
Można wyróżnić także inne funkcje:
turyferariusz - odpowiedzialny jest za kadzielnicę (trybularz): jej przygotowanie i utrzymanie w czystości;
nawikulariusz - służy razem z turyferariuszem - niesie kadzidła w naczyniu, zwanym "łódką";
ministrant wody - nosi kociołek z woda święconą: podczas aspersji (pokropienia wiernych woda święconą) oraz błogosławieństw i poświęceń
ministrant mitry - podczas mszy sprawowanej przez infułata lub biskupa - trzyma mitrę lub infułę w momentach liturgii, gdy ten jej nie używa;
ministrant pastorału - podczas mszy pod przewodnictwem biskupa trzyma pastorał w momentach liturgii, gdy ten go nie używa.
Do Liturgicznej Służby Ołtarza należy 20 ministrantów i 10 lektorów. Spotkania duszpasterskie z ministrantami i lektorami odbywają się raz w miesiącu w sobotę po Mszy Św o godz 17.30. Są to spotkania modlitewno –formacyjne , oglądanie filmów o tematyce misyjno-religijnej, wspólne ogniska ,wycieczki rowerowe, rozgrywki sportowe i wyjazdy pielgrzymkowe.